დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ სოციალურ პარტნიორებს, დაინტერესებულ პირებსა და სახელმწიფო უწყებებს „შრომითი მიგრაციის შესახებ“ კანონში შესატანი ცვლილებების ინიციატივა გააცნო.

უწყების მიერ წარმოდგენილი ინიციატივა ითვალისწინებს დასაქმების სააგენტოებისთვის ვალდებულებას, დაარეგისტრიროს უცხოეთის მოქალაქე, რომელსაც საქართველოში დაასაქმებს, ასევე, აიღოს ვალდებულებები საქართველოს იმ მოქალაქეების მიმართ, რომელთაც საზღვარგარეთ ასაქმებს. აგრეთვე, მოიაზრებს: დასაქმების კერძო სააგენტოების სერტიფიცირების ვალდებულებას, ჯანდაცვის სამინისტროს წინაშე ანგარიშვალდებულების შეუსრულებლობის გამო პასუხისმგებლობის ზომებს და კეთილსინდისიერი დასაქმების სააგენტოების პოპულარიზების მიზნით, ეთიკური კომპანიების სიის გასაჯაროებას. მოსახლეობისთვის ხელმისაწვდომი გახდება ინფორმაცია იმ დასაქმების სააგენტოებზეც, რომლებსაც სერტიფიკატი შეუჩერდებათ.

შეხვედრაზე პროფკავშირების გაერთიანებამ წამოაყენა წინადადება, რომ საკანონმდებლო რეგულირება დასაქმების კერძო სააგენტოებზე უნდა ვრცელდებოდეს იმ შემთხვევაშიც, როდესაც ისინი საქართველოს მოქალაქეებს ასაქმებენ საქართველოში. აგრეთვე, საქართველოს მოქალაქეების ქვეყნიდან გასვლისა და დაბრუნების უარყოფითი სხვაობის შესამცირებლად, სახელმწიფომ კერძო დასაქმების სააგენტოები უნდა დაავალდებულოს გამოიყენოს „შრომის ბაზრის ტესტი“, რაც გულისხმობს დამსაქმებლის მიერ უცხო ქვეყნის მოქალაქეების დასაქმების შესაძლებლობას მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოში არ მოიძებნება შესაბამისი კვალიფიკაციის ან განათლების მქონე პერსონალი. გარდა ამისა, საქართველოს მოქალაქის უცხოეთში დასაქმების შემთხვევაში, დასაქმების სააგენტოებს უნდა დაევალოთ შრომითი პირობების მონიტორინგი და ჯანდაცვის სამინისტროს ინფორმირება.

წლებია, პრობლემურია ე.წ. შუამავალი კერძო კომპანიების მეშვეობით საქართველოს მოქალაქეების დასაქმების პრაქტიკა საზღვარგარეთ, რაც საბოლოოდ გადაიზრდება არალეგალურ და უკონტროლო მიგრაციაში, უცხოეთში საქართველოს მოქალაქეების შრომითი უფლებების მძიმე დარღვევებში. ასევე, პრაქტიკულად აღურიცხავი რჩება უცხო ქვეყნის მოქალაქეების დასაქმების ფაქტები საქართველოში, რაც, ერთი მხრივ, მოჩვენებითი და თვალთმაქცური გარიგებების დასადებად ქმნიდა ნიადაგს, მეორე მხრივ კი, შეიცავდა რისკს ქვეყნის უსაფრთხოების ინტერესებისთვის.

უარყოფითმა მიგრაციულმა სალდომ  მხოლოდ 2021 წლის განმავლობაში 26 ათასი შეადგინა. რაც ნიშნავს იმას, რომ საქართველოს მოსახლეობა დაახლოებით ამავე რაოდენობით შემცირდა. მიგრანტების უმეტესობა, როგორც წესი, სწორედ შრომით მიგრანტებს წარმოადგენენ. ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც საქართველოში ვერ პოულობენ სამუშაო ადგილს, რის გამოც ქვეყანას ტოვებენ. მათ შორის, არა მხოლოდ დაბალკვალიფიციური მუშახელი, არამედ ის კვალიფიციური სამუშაო ძალაც, რომლებმაც საქართველოში ვერ ნახეს შესაბამისი ანაზღაურებისა და შრომითი პირობების მქონე სამუშაო ადგილები. შესაბამისად, ქვეყანა კარგავს მისთვის აუცილებელ  სამუშაო ძალას, რომელიც  ქვეყანაში ინვესტიციების მოსაზიდად  კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.

2021 წელს სულ ქვეყნიდან გავიდა  99 974 , ხოლო შემოვიდა 74 008 ადამიანი. ემიგრანტებს შორის 61 740 (61,7%) კაცი იყო. ყურადსაღებია ის ფაქტი, რომ იმ პირებს შორის ვინც ქვეყანა დატოვა 80 351 (80,3%) საქართველოს მოქალაქე იყო, ხოლო ჩამოსულ პირთა შორის მხოლოდ 39 526 (53,4%) იყო საქართველოს მოქალაქე.

შესაბამისად, მხოლოდ ერთი წლის განმავლობაში ქვეყანაში საქართველოს მოქალაქეების რაოდენობა შემცირდა 40 825-ით, ხოლო უცხო ქვეყნის მოქალაქეების რაოდენობა გაიზარდა 14 859-ით. აღნიშნული ცხადყოფს, რომ საქართველო ვერ უზრუნველყოფს საკუთარ მოქალაქეებს სამუშაო ადგილებით და მათ თანდათან ანაცვლებენ უცხო ქვეყნის მოქალაქეები. უცხოელი ინვესტორები სარგებლობენ საქართველოს კანონმდებლობის ნაკლოვანებით  და მაშინ როცა ადგილობრივ შრომის ბაზარზე ასიათასობით სამუშაოს მაძიებელია, კომპანიებში სამუშაოდ უცხო ქვეყნის მოქალაქეები ჩამოყავთ.

აღნიშნული პრობლემის მოგვარების უმთავრესი გზა „შრომის ბაზრის ტესტის“ დანერგვაა, რითაც უზრუნველყოვილი იქნებოდა უპირატესად საქართველოს მოქალაქეების დასაქმება, ხოლო უცხო ქვეყნის მოქალაქის დასაქმება შესაძლებელი იქნებოდა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოში არ მოიძებნება შესაბამისი კვალიფიკაციის მუშახელი.

აქამდე არსებული სიტუაციით ფაქტობრივად უკონტროლო იყო როგორც ის, რა პირობებით საქმდებოდა საქართველოს მოქალაქე უცხოეთში, ასევე ის, როგორ საქმდებიან უცხოელები საქართველოში.

პროფკავშირების გაერთიანება აქტიურად ჩაერთვება საკითხის განხილვის პროცესში და უახლოეს დღეებში კანონპროექტზე დეტალურ ხედვას წარუდგენს სამინისტროს, რის შემდეგაც კანონპროექტის განხილვა პარლამენტში დაიწყება.

ფოტო: დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო