კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვებს საქართველოში ცხოვრების ღირსეული პირობები და უსაფრთხო გარემო ჰქონდეთ!
სამწუხაროდ, ბავშვთა უფლებები საქართველოში ხშირად ირღვევა და მათ გარკვეულ ნაწილს უწევთ ცხოვრება უკიდურეს სიდუხჭირეში – არ აქვთ ხელმისაწვდომობა სათანადო განათლებაზეც.
UNICEF-ის 2022 წელს ჩატარებული კვლევის მიხედვით, მატერიალურ ან სოციალურ დანაკლისს ბავშვთა 37,8% განიცდის. დანაკლისი უფრო დიდია გოგონებში (39.1%), ვიდრე ბიჭებში (36.7%). წყარო: ბავშვთა კეთილდღეობის გამოკვლევა
მიუხედავად იმისა, რომ სკოლამდელი განათლების ხელმისაწვდომობა კანონით არის გარანტირებული, სკოლამდელი ასაკის ბავშვების 27.8% არ დადიოდა საბავშვო ბაღში; ასევე, ფართოდ გავრცელებული პრობლემაა საგანმანათლებლო მასალების სიმწირე.
მნიშვნელოვანი გამოწვევაა, სასკოლო საათებში კვების საკითხიც, ვინაიდან, ბავშვების ერთ მეოთხედზე ოდნავ მეტი (27%) იკვებება ყოველდღიურად სკოლის საათების განმავლობაში, ხოლო, ბავშვების ერთ მესამდეზე მეტი (34.9%) არასდროს იკვებება სკოლის საათების განმავლობაში.
საგულისხმოა, რომ ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება ითვალისწინებს – „ILO“-ს ფუნდამენტური კონვენციების შესრულებას, მათ შორის, ბავშვთა კონვენციების შრომის შესახებ.
საქართველოს სტატისტიკის ეროვნულ სამსახურს 2016 წლის შემდეგ ბავშვთა შრომის შესახებ სტატისტიკა არ გამოუქვეყნებია. შესაბამისად, ქვეყანაში არ მოიპოვება განახლებული მონაცემები ბავშვთა შრომის შესახებ.
თუმცა, საგანგაშოა ბოლო მონაცემები, რომლის მიხედვითაც საქრთველოში 15-დან 18-წლამდე 3018 ბავშვია დასაქმებული. ამ სტატისტიკაში არ შედიან ის ბავშვები, რომლებიც 15 წლის ქვევით არიან და საოჯახო მეურნეობებში/სამუშაო პროცესში არიან ჩართული.
გამაოგნებელია მონაცემებიც, რომლის მიხედვითაც, 5-17 წლის ასაკში 33 700 ბავშვია დასაქმებული.
ნამუშევარის ანაზღაურებას კი იღებს 10-17 წლის ბავშვების მხოლოდ 12,4%. ამ ბავშვების 44.8% ფულს მთლიანად ან ნაწილობრივად აძლევს მშობლებს/მეურვეებს, 14.4% ყიდულობს ნივთებს შინამეურნეობისთვის. მხოლოდ 40.8% განკარგავს მიღებულ ანაზღაურებას საკუთარი სურვილის შესაბამისად.
საქართველოში 15.6 ათასი ბავშვი არის ჩართული სახიფათო ბავშვთა შრომაში. 10-17 წლის ასაკის დასაქმებული ბავშვების დაახლოებით 1/3-ს (31.5%) ხანდახან მაინც უწევს ღამით მუშაობა, რაც საზიანოა ბავშვის განვითარებისთვის. წყარო: https://www.geostat.ge/media/13665/BOLO-NCLS_Report_GE.pdf
საქართველოს სახალხო დამცველის ინსტიტუტის კვლევის თანახმად, ფორმალურ შრომით ურთიერთობებში არასრულწლოვნის ჩართვა უმეტესად ხდება სუპერმარკეტებში, კვებით ობიექტებში, სარესტორნე მომსახურების, სასტუმროების ქსელში, მცირე სარეკლამო მომსახურების სფეროებში. დასაქმებულთა საშუალო ასაკი უმეტესად 15-დან 18 წლამდე მერყეობს, მიუხედავად იმისა, რომ მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით, არასრულწლოვნის შრომითი ქმედუნარიანობა 16 წლიდან წარმოიშობა. წყარო: https://www.unicef.org/georgia/media/6006/file/PDO%20report-Child%20Labour.pdf?fbclid=IwAR3C7dVohMU1nojIo0Y-avnEjYCfgVxWQ_2aO4tf3UvlKKlmZy4Ab8QT0Bk
ბავშვთა შრომაში ჩართული ბავშვების 34.1%, დასაშვები შრომით დაკავებული ბავშვების 36.4% და არამომუშავე ბავშვების 27.4% არის ფარდობითი სიღარიბის ზღვარს ქვევით.
მძიმე სოციალური მდგომარეობა ხშირად ერთდროულად ხდება ბავშვთა მათხოვრობისა და შრომის მიზეზი.
მნიშვნელოვანია, სახელწმიფომ გადაგდას ქმედითი ნაბიჯები ბავშვთა უფლებების დასაცავად და ღირსეული პირობებით უზრუნველსაყოფად.